Budżet obywatelski – zadecyduj, na co wydamy 200 tys. zł

Zaangażuj się! To bardzo proste - wystarczy, że zgłosisz i opiszesz swój pomysł na projekt, który będzie mieścił się w katalogu zadań własnych gminy wynikających z artykułu 7 ustawy o samorządzie gminnym. Dla swojego pomysłu musisz uzyskać poparcie min. 25 mieszkańców (powyżej 16. roku życia) w formie zgromadzonych podpisów na specjalnym formularzu. Opis projektu i podpisy składasz w Urzędzie Miejskim w Augustowie od 26 stycznia do 15 lutego 2016 r. Jeśli Twój pomysł przejdzie pomyślnie weryfikację formalno-prawną przeprowadzoną przez urzędników (w sytuacji odrzucenia projektu sporządzone zostanie uzasadnienie) to Ty, Twoi znajomi, rodzina i sąsiedzi będziecie mogli zagłosować na swój projekt w powszechnym głosowaniu, które zostanie przeprowadzone w Augustowie w dn. 14-29 marca 2016 r. Głosować będzie można elektronicznie (za pośrednictwem strony www.zmieniamy.augustow.pl) lub osobiście w Urzędzie Miejskim lub Miejskim Domu Kultury. Zwycięskie projekty będą realizowane od kwietnia do końca 2016 roku.

WYWIAD Z ZASTĘPCĄ BURMISTRZA MIROSŁAWEM KAROLCZUKIEM

Czym jest budżet obywatelski i po co wprowadzany jest do Augustowa?

Budżet obywatelski to nic innego jak włączanie mieszkańców w proces decyzyjny dotyczący wydatkowania pieniędzy publicznych. Mieszkańcy, angażując się w sprawy związane z zarządzaniem miastem, współdecydują, jak i na co wydajemy pieniądze pochodzące z ich podatków. Wprowadzamy budżet obywatelski, ponieważ chcemy, aby to augustowianie zadecydowali o przeznaczeniu części miejskiego budżetu. W pierwszej edycji budżetu obywatelskiego pod powszechne głosowanie poddajemy 200 tys. zł.

Dlaczego to mieszkańcy mają decydować o przeznaczeniu 200 tys. zł z miejskiego budżetu?

Uczestnictwo w życiu publicznym to nie tylko udział w wyborach, mimo że partycypacja wyborcza zdaje się być najefektywniejszym sposobem wpływu obywateli na lokalną rzeczywistość. Obywatele mają prawo wyrażać swój sprzeciw wobec niektórych decyzji władz poprzez np. skargi, petycje, zgromadzenia publiczne. Ale mogą także angażować się w życie społeczności lokalnej w sposób pozytywny - współuczestnicząc w procesie zarządzania miastem. I budżet obywatelski daje mieszkańcom właśnie taką możliwość zaangażowania w proces decyzyjny związany z wydatkowaniem miejskiej kasy. To świetne narzędzie komunikacji władz z mieszkańcami, poprzez które augustowianie nie tylko mówią nam, co i jak powinniśmy robić, ale biorą też na siebie część odpowiedzialności za proces zarządzania miastem.

Skąd pomysł na wprowadzenie budżetu obywatelskiego do Augustowa?

Budżet obywatelski, zwany także partycypacyjnym, powstał w 1989 r. w brazylijskim Porto Alegre. Na gruncie polskim pionierem był Sopot, który po raz pierwszy zaprosił mieszkańców do współdecydowania o przeznaczeniu miejskich pieniędzy w 2011 r. Z danych Fundacji im. Stefana Batorego wynika, że w Polsce na koniec 2013 roku przynajmniej 72 miasta podjęły decyzję o powstaniu budżetu obywatelskiego - w tej chwili jest ich z pewnością dużo, dużo więcej. Najwyższa pora, aby przyjazne mieszkańcom procedury demokratyczne wprowadzone zostały także w Augustowie.

Czy włodarze miasta zakładają, jakiego rodzaju projekty będą zgłaszane przez mieszkańców?

Absolutnie nie! Idea budżetu obywatelskiego jest piękna, dlatego że inicjatywa pozostaje w rękach mieszkańców - rodzin, stowarzyszeń, wspólnot, grup znajomych, sąsiadów. To mieszkańcy wiedzą najlepiej, czego potrzebują, aby ich życie w Augustowie stawało się lepsze, przyjaźniejsze, ciekawsze, przyjemniejsze. Jesteśmy bardzo ciekawi pomysłów mieszkańców miasta, jakie zostaną zgłoszone w pierwszej edycji budżetu obywatelskiego - niezależnie od tego, ile z nich wygra w powszechnym głosowaniu i zostanie wprowadzona w życie, wszystkim im przyjrzymy się bardzo dokładnie. To będą dla nas wskazówki, czy kierunki, które obraliśmy jako włodarze i rada miejska po wygranych w 2014 r. wyborach są nadal słuszne i potrzebne. Z poziomu zarządzania nawet tak niewielkim miastem jak Augustów nie widać bardzo często tych jednostkowych potrzeb mieszkańców - budżet obywatelski daje nam możliwość wsłuchania się w głos augustowian, a także - spełnienia najpopularniejszych ich życzeń.

W budżecie obywatelskim zgłaszane propozycje muszą mieścić się w katalogu zadań wynikających z artykułu 7 ustawy o samorządzie gminnym - co to znaczy?

To znaczy, że Gmina Miasto Augustów może realizować wyłącznie ustawowo określone zadania własne gminy. Ale to bardzo szeroki katalog: od utrzymania dróg, sieci kanalizacyjno-wodociągowej, organizację lokalnego transportu zbiorowego, przez edukację i pomoc społeczną, kulturę i sport, po zapewnianie porządku publicznego czy dbałość o zieleń miejską. Najważniejszym wymogiem jest to, aby zgłaszane projekty były realizowane na gruntach stanowiących mienie miasta Augustowa, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Dodatkowo, szacunkowy koszt realizacji zgłaszanego projektu nie może przekraczać łącznej kwoty środków przeznaczonych w 2016 r. na budżet obywatelski, tj. 200 tys. zł. Na etapie prac grupy roboczej przed powstaniem budżetu obywatelskiego wyłączyliśmy z możliwości realizacji projekty, które miałyby być realizowane na terenie jednostek oświatowych lub jednostek organizacyjnych miasta (chyba, że realizowane zadania na terenie jednostki będą ogólnodostępne dla mieszkańców bez ograniczeń) lub które związane byłyby z budową pomników lub miejsc pamięci. To właściwie jedyne ograniczenia, a pomysłów na projekty finansowane z budżetu obywatelskiego może być tak wiele, jak wielu jest mieszkańców.

To jeszcze seria kilku pytań technicznych: kto może zgłaszać propozycje i co powinny one zawierać?

Zgłosić pomysł na projekt do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego miasta może każdy mieszkaniec (osoba fizyczna, która najpóźniej w dniu złożenia wniosku ukończyła 16. rok życia), osoba prawna lub jednostka nieposiadająca osobowości prawnej. Pomysły należy opisać na specjalnym formularzu (dostępnym w Urzędzie Miejskim i na www.zmieniamy.augustow.pl), w którym należy wskazać m.in. dokładną lokalizację (numer geodezyjny działki można określić za pomocą www.maugustow.e-mapa.net/) czy szacunkowe koszty zadania. Wymagane jest także uzasadnienie potrzeby realizacji zadania czy opis grupy beneficjentów. Warto, aby do formularza dołączona została wizualizacja zgłaszanego projektu, szczegółowy kosztorys, rekomendacje, ekspertyzy, opracowania graficzne. Z pewnością będzie miało to wpływ na ocenę merytoryczną projektu, jaka będzie prowadzona na etapie weryfikacji formalno-prawnej w Urzędzie Miejskim. Każda propozycja musi być poparta zgromadzonymi 25 podpisami mieszkańców miasta na specjalnej liście (dostępnej w Urzędzie Miejskim i na www.zmieniamy.augustow.pl) – podpisy należy zbierać od augustowian powyżej 16. roku życia. Projekty na wypełnionych formularzach wraz z podpisami należy zgłaszać do 15 lutego w Urzędzie Miejskim w Augustowie (ul. 3 Maja 60, jeśli wysyłamy formularze pocztą należy pamiętać, że decyduje data wpływu do urzędu).

I co dalej się dzieje ze zgłaszanymi propozycjami?

Wszystkie zgłoszone propozycje zgodnie z procedurą (tj. opisane na specjalnym formularzu i poparte 25 podpisami mieszkańców miasta powyżej 16. roku życia) zostaną zweryfikowane pod względem formalno-prawnym przez urzędników miejskich. Sprawdzimy, czy formularz jest kompletny, czy projekt wpisuje się w katalog zadań własnych miasta i jego realizacja jest możliwa w granicach prawa, czy lokalizacja projektu stanowi mienie miasta i jaki jest plan przeznaczenia danej działki. I, oczywiście, przeanalizujemy projekt pod kątem technicznym i finansowym – czy dany pomysł jest możliwy do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego i w granicach ram przyjętych strategii i programów Gminy Miasta Augustowa.

Będziecie Państwo odrzucać projekty?

Tylko te, które nie spełniają przesłanek określonych w regulaminie budżetu obywatelskiego. Ale każda decyzja o odrzuceniu projektu zostanie szczegółowo uzasadniona. Weryfikacja projektów potrwa do 4 marca, następnie będziemy informować mieszkańców o ostatecznej liście pomysłów poddanych głosowaniu.

Głosowanie odbywać się będzie między 14 a 29 marca. Jak zamierzacie je zorganizować?

Wybory zadań do budżetu obywatelskiego są jawne i powszechne. Głosować może każdy zameldowany mieszkaniec Augustowa, który najpóźniej w dniu głosowania ukończy 16. rok życia. Głosować będzie można elektronicznie – za pośrednictwem strony www.zmieniamy.augustow.pl lub osobiście – poprzez wrzucenie wypełnionej karty do głosowania do jednej z dwóch urn wyborczych (zlokalizowanych w Urzędzie Miejskim w Augustowie i Miejskim Domu Kultury). Na karcie do głosowania wybrać będzie można tylko 1 propozycję ze wszystkich projektów, które przejdą pomyślną weryfikację urzędników. Przez wzgląd na potrzebę weryfikacji oddanych głosów (czy każdy mieszkaniec zagłosował tylko raz) będzie wymagane podanie imienia i nazwiska, adresu zamieszkania i numeru PESEL.

A które projekty wygrają i zostaną zrealizowane?

Realizować będziemy najpopularniejsze projekty, tj. te, które uzyskały największą liczbę głosów, aż do wyczerpania środków w budżecie obywatelskim.

To tylko kilka z pierwszych, podstawowych pytań – z pewnością będzie ich o wiele, wiele więcej…

Tak, jesteśmy na to przygotowani. Dopiero rusza kampania informacyjna, a wraz z nią ulotki, plakaty, prosta infografika z tzw. instrukcją obsługi budżetu obywatelskiego, którą będziemy upowszechniać w internecie. Na stronie www.zmieniamy.augustow.pl zamieścimy wkrótce także FAQ, czyli zbiór najpopularniejszych pytań mieszkańców oraz odpowiedzi na nie. Do dyspozycji mieszkańców będą także urzędnicy miejscy, którzy, jak zawsze, służyć będą pomocą i wsparciem.

Dziękuję za rozmowę.